سیر تحول حروفچینی
چاپ حروفچینی یکی از قدیمی ترین روش های چاپی در جهان است که امروزه تقریبا منسوخ شده است.
شیوه حروفچینی بر اساس دستور‌های چاپی حروف را اصطلاحاً ریخته می‌گویند.
در این روش حروف را تک به تک از جعبه‌های مخصوصی که گارسه نام دارند برداشته و در ظرف فلزی به نام ورساد کنار هم می‌چیند، سطر‌های چیده شده به یک صفحه بزرگتر منتقل می‌شود. این صفحه فرم اصلی برای چاپ و آماده کردن برای دادن به ماشین است.
حروفچینی دستی ابزار‌های به خصوصی دارد: از جمله حروف چاپی گارسه، ورساد، رانگا، شیپسی، نخ و درفش.
حروفچینی ماشینی (سربی) که شامل دو شیوه است:
الف ) حروفچینی گرم یا مکانیکی: در این شیوه حروفچینی از فلز گرم کمک گرفته می‌شود. اولین تلاش‌ها برای ساخت ماشین‌های حروفچینی سربی در کشور‌های سوئیس، انگلستان و فرانسه و بین سال‌های ۱۸۱۳و ۱۸۴۶ صورت گرفت.
ویلئام شارش در سال ۱۸۲۲ ماشینی در انگلستان ساخت که بعد از ریختن حروف نمی‌توانست ماتریس‌ها را پخش کند.
کاستن باین آلمانی در سال ۱۸۷۱ ماشینی ساخت که قابلیت کار ۴ کارگر روی آن را داشت. حروفچین، فاصله‌گذار، پخش کن، کارگر ساده.
به وسیله همین ماشین در آلمان روزنامه‌های خبری چیده می‌شد.
گرین و بار در سال ۱۸۸۰ ماشین مجهزتری به نام آمپایر ساختند که شخص فاصله‌گذار در آن حذف شد.
تمار مورکن ساعت ساز آلمانی در سال ۱۸۸۵، ماشین لاینو تایپ را با سرعت ۶۰۰۰ حرف در ساعت ساخت. که در این سیستم قالب یا ماتریس‌های برنجی که در هر یک نقش حروف کنده شده است با فشار دکمه‌های صفحه کلید از مخزن خود در بالای ماشین آزاد شده و در کنار یکدیگر قرار گرفته، یک سطر را پر می‌کنند و سطر مزبور به قسمت ریخته‌گری منتقل و پس از آن به صورت یک سطر یکپارچه سربی بیرون می‌آید. ماتریس‌ها به مخزن خود برگردانده می‌شوند تا آماده تشکیل سطر بعدی باشد.
ماشین حروفچینی لاینو تایپ:
مهندس انگلیسی به نام تالبرت لستون در سال ۱۸۹۷ در ایالات متحده یک ماشین مونوتایپ را ساخت. که در این ماشین عملیات حروفچینی از بخش حروف‌ریزی جدا شد و حروفچین با فشار دکمه‌های صفحه کلید روی یک نوار کاغذی باریک سوراخ عای‌ریزی ایجاد می‌کند که ترکیب چند تا از آن‌ها نشانه ویژه‌ی یکی از حروف است. نوار سوراخ شده پس از انتقال به قسمت حروف‌ریزی، فرمان ریختن حروف مورد نظر را به صورت مکانیکی به دستگاه می‌دهد.
ماشین حروفچینی مونو تایپ:
توسط هیأتی در انگلیس درسال۱۹۱۳ دستگاه اینتر تایپ ساخته شد.
ب)حروفچینی سرد:
۱- دستگا‌های الکترونیکی با صفحه فلزی: در این دستگاه‌ها دیگ ذوب از ماشین حذف شد و به جای حروف سربی از کاغذ حساس استفاده شد و صفحه کلید جایگزین قالب‌های فلزی ماتریس‌ها شد. و این سیستم‌ها مجهز به رایانه شدند.
۲- دستگا‌های الکترونیکی با صفحه نوری: نخستین تجربه موفق در این دستگاه‌ها اختراع سیستم لومی تایپ در سال ۱۹۴۰-۱۹۵۰ توسط دو فرانسوی بود. و نوع دیگر این سیستم دستگاه مونوفتو است که همانند مونوتایپ عمل می‌کند. سرعت این سیستم بیش از۲۸۰۰۰ حرف در ساعت است و همچنین قابلیت بزرگ یا کوچک کردن حروف را نیز داشت.
ماشین‌های مشهور این سیستم: لاینو فیلم، لاینومیکس، لاینوفیلم کوئیک، لودلو، هادگو و فتوستر.
صفحه فیلمی که به این ترتیب آماده می‌شود و در صورت عدم وجود غلط برای ظهور روی زینک آماده است. ولی مشکل عمده تصحیح غلط است و برای این کار باید قسمت‌های اشتباه فیلم را بریده و فیلم درست را جایگزین کرد.
۳- دستگاه رایانه‌ای تمام خودکار: در سال ۱۹۵۵ استفاده از رایانه در حروف چینی متداول شد و با سرعت ۳۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰حرف در ساعت روی فیلم حروفچینی می‌شد و در سال ۱۹۶۰ با پیدایش رایانه‌های سریع‌تر و استفاده از لامپ اشعه کاتودی این روند به ۶۰۰۰۰۰ حرف در ساعت رسید. و با کاربرد مدار‌های یکپارچه (IC)و ریز پردازنده‌ها در سیستم‌های رایانه‌ای و همچنین نصب یک صفحه نمایش که تصویر حروف چیده شده را نمایش می‌داد و سرعت وارد کردن خبر‌ها داخل سیستم را به نحو چشم‌گیری افزایش داد.
دکتر رودلف هل در آلمان در سال ۱۹۶۵ سیستم دیجیست را ایجاد کرد که در آن یک پویشگر ابتدا حروف را به صورت الکترونیکی بررسی کرده و آن را به مربع‌های بسیار ریز‌تری تجزیه می‌کرد. نتیجه این بررسی به صورت اطلاعات رقمی در حافظه رایانه ضبط می‌شد و متن آماده شده، به کمک لامپ CRT روی فیلم بازسازی می‌شدند و سرعت آن بیش از ۱۰۰۰۰۰۰حرف در ساعت تخمین‌زده می‌شود. در سال ۱۹۷۶ اشعه لیزر جایگزین لامپ CRT شد.
۴- میکروفیلم: با این روش دیگر نیازی به چیدن حروف و آماده نگه داشتن فرم‌های چاپی تا هنگام چاپ نیست. در هر میکرو فیلم می‌توان ۳۲ صفحه از یک کتاب را چاپ کرد و با قرار دادن در ماشین مخصوص از آن استفاده کرد.
۵- ماشین چاپ دیجیتال: از سال ۱۹۹۳ استفاده از این ماشین در نمایشگاه شهر بیرمنگام آغاز شد. با استفاده از آن دو تغییر عمده ایجاد شد:
- روند نشر از چاپ و توزیع به توزیع و چاپ معکوس شد.
- تصویر و متن با هر دور گردش سیلندر تغییر می‌کند.

منبع: امیر پرینت