روانشناسی رنگ ها (اصول روان‌شناختی رنگ‌ها و کاربرد آن)

روانشناسی رنگ، مطالعه رنگ‌ها در رابطه با رفتار انسان است. هدف از این کار این است که چگونه رنگ‌بر تصمیمات روزمره مانند مواردی که می‌خریم تأثیر می‌گذارد. آیا رنگ یک لباس ما را وادار به خرید می‌کند؟ آیا رنگ یک بسته باعث می‌شود که ما یک برند را بر دیگری انتخاب کنیم؟ آیا رنگ یک آیکون باعث می‌شود که روی آن کلیک کنیم؟ پاسخ کوتاه بله است؛ اما دلیل این مسئله کمی پیچیده‌تر است. معانی رنگ می‌تواند تأثیر داشته باشد که چرا رنگ‌های خاصی را نسبت به دیگران ترجیح می‌دهیم. همین رنگ همچنین می‌تواند معانی مختلفی داشته باشد که به تربیت، جنسیت، موقعیت مکانی، ارزش‌ها و به عوامل مختلف دیگر وابسته است.

چرا روانشناسی رنگ در بازاریابی و تبلیغات اهمیت دارد؟
رنگ احساس را تداعی می‌کند و احساسات شمارا تحریک می‌کند؛ و تفاوت در انتخاب رنگ برای تجارت شما فرقی نمی‌کند.

با استفاده از رنگ‌های استراتژیک برای تلاش‌های بازاریابی خود، می‌توانید مخاطبان خود را به دیدن آنچه می‌خواهید آن‌ها ببینید یاری دهید تا به شما در درک راه موردنظر برای درک شما کمک کند. به همین دلیل است که درک روانشناسی رنگ می‌تواند برای تلاش‌های بازاریابی شما بسیار مفید باشد؛ زیرا می‌تواند به شما کمک کند برند خود را به شکلی که می‌خواهید به تصویر بکشید.

درحالی‌که انتخاب رنگ‌های مناسب می‌تواند درک برند شمارا تقویت کند، انتخاب نامناسب رنگ می‌تواند به چهره برند شما آسیب برساند. به‌عنوان‌مثال، اگر رنگ‌های اشتباهی را برای محتوا یا نشان‌واره‌ی خود انتخاب کنید، می‌تواند کمتر خواندنی باشد و گیرایی مخاطبان برای درک کار شما سخت است.

بازاریابان می‌توانند از رنگ استفاده کنند تا در نحوه تفکر و رفتار مردم نسبت به یک برند و چگونگی تفسیر هرگونه اطلاعات از آن‌ها بحرِ بگیرند. انتخاب رنگ‌ها به افراد کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند که چه چیزی مهم است؛ و به همین دلیل است که بازاریابان محتوا باید درک کنند که رنگ‌های مختلف به چه معنی است.

سه رنگ اصلی روان‌شناختی وجود دارد - قرمز، آبی و زرد. آن‌ها به ترتیب با بدن، ذهن، احساسات و تعادل اساسی بین این سه ارتباط دارند. خصوصیات روان‌شناختی یازده رنگ اصلی به شرح زیر است.

قرمز. جسمی.
مثبت: شجاعت بدنی، قدرت، گرما، انرژی، بقای اساسی، مبارزه یا پرواز، تحریک، مردانگی، هیجان.
منفی: سرپیچی، پرخاشگری، تأثیر بصری، کرنش.

قرمز بودن طولانی‌ترین طول‌موج رنگی قدرتمند است. اگرچه ازنظر فنی مشهود نیست، اما ازنظر ظاهری نزدیک‌تر از آن است که به نظر می‌رسد و بنابراین توجه اول ما را به خود جلب می‌کند. ازاین‌رو اثربخشی آن در چراغ‌های راهنمایی در سراسر جهان بسیار زیاد است. تأثیر آن فیزیکی است؛ این امر ما را تحریک می‌کند و ضربان نبض را بالا می‌برد و این احساس را می‌دهد که زمان سریع‌تر از زمان گذشته است. می‌تواند غریزه مبارزه یا پرواز را فعال کند. قرمز قوی و بسیار اساسی است. قرمز خالص ساده‌ترین رنگ است، بدون ظرافت. این تحریک‌کننده و سرزنده، بسیار دوستانه است. درعین‌حال، می‌توان آن را خواستار و پرخاشگر دانست. (جالب اینجاست که رنگ قرمز تنها رنگی است که برای رنگ‌های خود نام کاملاً جداگانه‌ای دارد. رنگ‌های آبی، سبز، زرد و غیره به‌سادگی به رنگ آبی روشن، سبزرنگ روشن شناخته می‌شوند.)

آبی. پر فکر و عمیق.
مثبت: هوش، ارتباط، اعتماد، کارایی، آرامش، وظیفه، منطق، خونسردی، تأمل، آرامش.
منفی: خونسردی، دوری، عدم احساسات، غیرمذهبی.

آبی‌رنگ ذهن است و اساساً تسکین‌دهنده است. برعکس رنگ قرمز که واکنش جسمی بر جای می‌گذارد، رنگ آبی ازنظر ذهنی تأثیر عمیق می‌گذارد. رنگ‌های آبی پررنگ‌تر در بلوز باعث تحریک فکر روشن خواهد شد و بلوزهایی بارنگ‌های سبک‌تر، روشن‌تر به ذهن آرامش می‌دهد و کمک به تمرکز آن می‌شود. درنتیجه آرام و روان است. این رنگ ارتباط روشنی دارد. به نظر نمی‌رسد اشیاء آبی به‌اندازه قرمزها به ما نزدیک باشند. بارها و بارها در تحقیقات، آبی‌رنگ موردعلاقه جهان است. بااین‌حال، می‌توان آن را سرد، بی‌طرف و غیردوستانه دانست.

رنگ زرد. عاطفی و احساساتی.
مثبت: خوش‌بینی، اعتمادبه‌نفس، عزت‌نفس، برونگرایی، قدرت عاطفی، دوستی، خلاقیت، هوش و دانایی.
منفی: غیرمنطقی بودن، ترس، شکنندگی عاطفی، افسردگی، اضطراب، خودکشی.

طول‌موج زرد نسبتاً طولانی و در اصل تحریک‌کننده است. در این حالت محرک احساسی است، بنابراین رنگ زرد قوی‌ترین رنگ، ازنظر روان‌شناختی است. رنگ زرد درستی برای تعریف روح است و عزت‌نفس ما را بالا می‌برد. رنگ اعتمادبه‌نفس و خوش‌بینی است. استفاده بیش‌ازحد آن یا تن اشتباه در رابطه با سایر تن‌های رنگی در یک طرح رنگی، می‌تواند باعث کاهش عزت‌نفس شود و باعث ترس و اضطراب شود.

سبز. تعادل.
مثبت: هماهنگی، تعادل، طراوت، عشق جهانی، استراحت، ترمیم، اطمینان، آگاهی از محیط‌زیست، تعادل، صلح.
منفی: کسالت، سکون، پرهیزگاری، محفوظ ماندن، سمی.

رنگ سبز به‌گونه‌ای چشم را می‌نوازد که نیاز به تعادل و استراحت را در ذهن ایجاد می‌کند. با قرار گرفتن در مرکز سایر طیف‌های رنگی، رنگ تعادل است. مفهومی مهم‌تر ازآنچه بسیاری افراد متوجه می‌شوند. هنگامی‌که دنیای ما حاوی مقدار زیادی سبز است، این نشانگر وجود آب مایع حیاط و خطر کمتری از قحطی است، بنابراین رنگ سبز به ما به‌طور طبیعی و ناخواسته احساس اطمینان می‌دهد. ازنظر منفی، می‌تواند رکود را نشان دهد و نادرست از آن استفاده شود، بسیار ناپسند تلقی می‌شود. استفاده بیش‌ازحد آن مخصوص رنگ‌های سبز تیره و قرار گرفتن آن بارنگ زرد و مشکی احساس عدم اطمینان و سمی بودن می‌دهد.

بنفش. معنویت.
مثبت: آگاهی معنوی، مهار، دید، لوکس، اصالت، حقیقت، کیفیت.
منفی: درون‌گرایی، انحطاط، سرکوب، فرومایگی، تمایلات فیزیکی و جنسی.

کوتاه‌ترین طول‌موج رنگی بنفش است. این امر آگاهی را به سطح بالاتری از اندیشه، حتی در حوزه ارزش‌های معنوی می‌رساند. بسیار درون‌گرا است و تفکر عمیق یا مراقبه را تشویق می‌کند. معمولاً با بهترین کیفیت ممکن ارتباط برقرار می‌کند. آخرین طول‌موج مرئی قبل از اشعه ماوراءبنفش، بازمان و مکان و کیهان ارتباط دارد. استفاده بیش‌ازحد از بنفش می‌تواند باعث تحریک بیش‌ازحد شود و لحن غلط آن چیزی ارزان و نامطبوع را سریع‌تر از هر رنگ دیگری برقرار کند ولی استفاده به‌موقع از آن می‌تواند نشانگر ارزش، اشتیاق و لوکس بودن را معنا کند.


نارنجی.
مثبت: راحتی جسمی، غذا، گرما، امنیت، احساس، اشتیاق، فراوانی، سرگرمی، شور و شوق جوانی و نوجوانی.
منفی: محرومیت، ناامیدی، بیهودگی، نابالغی.

ازآنجاکه ترکیبی از قرمز و زرد است، نارنجی تحریک‌کننده است و ترکیبی از جسم و عاطفه و تضاد بین این دو است. این ذهن ما را به موضوعات راحتی جسمی مواد غذایی، گرمی، پناهگاه و غیره و حساسیت متمرکز می‌کند. این‌یک رنگ سرگرم‌کننده است. ازنظر منفی، ممکن است بر نقطه مقابل، محرومیت تمرکز کند. این امر به‌ویژه هنگامی‌که از نارنجی گرم بارنگ سیاه استفاده می‌شود، بسیار زیاد است. به همان اندازه استفاده بیش‌ازحد رنگ پرتقالی نشان‌دهنده بیهودگی و فقدان ارزش‌های معنوی جدی است.

رنگ صورتی.
مثبت: آرامش جسمی، تغذیه، گرمی، زنانه، عشق، تمایلات جنسی، بقای گونه‌ها.
منفی: مهار، كلاستروفوبیای عاطفی، شیفتگی، ضعف جسمی.

رنگ صورتی نیز مانند رنگ قرمز ازنظر جسمی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما باعث تسکین می‌شود و نه تحریک‌کننده. صورتی‌رنگی قدرتمند، ازنظر روان‌شناختی است. نمایانگر اصل زنانه و بقای گونه‌ها است. این رنگ نرم‌کننده و ازنظر جسمی تسکین‌دهنده است. استفاده زیاد آن در افراد می‌تواند ازنظر جسمی تخلیه شود و می تا حدودی جذاب باشد.

خاکستری. خنثی.
مثبت: بی‌طرفی روان‌شناختی.
منفی: عدم اعتمادبه‌نفس، رطوبت، افسردگی، خواب زمستانی، کمبود انرژی.

خاکستری خالص تنها رنگی است که هیچ ویژگی روان‌شناختی مستقیمی ندارد. بااین‌حال کاملاً سرکوبگر است. فقدان مجازی دارد و رنگی دلهره‌آور است و وقتی جهان پیرامون و اطراف ما خاکستری می‌شود، ما به‌طور غریزی و شرطی به سمت خواب کشیده می‌شویم و برای خواب زمستانی آماده شویم. خاکستری در طیف‌های دیگر که از آن استفاده می‌شود، دارای خاصیت کاهش‌دهنده هست. استفاده سنگین از خاکستری معمولاً نشانگر عدم اعتمادبه‌نفس و ترس از قرار گرفتن در محیط باز است. استفاده بیش‌ازحد از این رنگ باعث افسردگی و خودکشی در فرد می‌شود.

سیاه.
مثبت: پختگی، زرق‌وبرق، امنیت، ایمنی عاطفی، کارایی، ماده، شیک و کلاسیک، شهرت، غرور.
منفی: سرکوب، سرما، تهدید، سنگینی.

سیاه از همه رنگ‌ها، کاملاً جذب‌تر است. پیامدهای روان‌شناختی آن بسیار قابل‌توجه است و موانع محافظت‌کننده‌ای را ایجاد می‌کند، زیرا تمام انرژی موجود به سمت شمارا جذب می‌کند و شخصیت را غنی می‌کند. سیاه در اصل عدم وجود نور است، زیرا هیچ طول‌موج را منعکس نمی‌کند و بنابراین می‌تواند خطرناک باشد. بسیاری از مردم از تاریکی می‌ترسند. پس می‌تواند استفاده از آن بارنگ‌های گرم مانند زرد ایجاد ترس کند. استفاده از آن با ترکیب رنگ طلایی می‌تواند بسیار جواب و کلاسیک باشد و حس لوکس بودن و ارزش دادن می‌دهد. این رنگ با پیچیدگی و تعالی کم‌نظیر ارتباط برقرار می‌کند. تضاد آن بارنگ سفید می‌تواند بسیار جواب و مؤثر باشد. سیاه یک درک از وزن و جدیت ایجاد می‌کند.
و این افسانه که لباس‌های سیاه شمارا لاغر نشان می‌دهد حقیقی است.

سفید.
مثبت: بهداشت، استریل، وضوح، پاکی، پاکیزگی، سادگی، پختگی، کار آیی، خالص و ناب بودن.
منفی: استعداد، سرما، موانع، غیردوستانه بودن، نخبه‌گرایی.

همان‌طور که سیاه جذب کل است، بنابراین سفید بازتابی از کل است. درواقع، این نشان‌دهنده نیروی کامل طیف به چشم ما است؛ بنابراین می‌تواند برعکس رنگ سیاه موانع را مشهود کند، تضاد استفاده هم‌زمان از رنگ سفید و سیاه این را در ذهن ایجاد می‌کند، به من دست نزن!» رنگ سفید پاکی است و برعکس سیاه سازش‌ناپذیر است. تمیز، بهداشتی و استریل است. ازلحاظ بصری، رنگ سفید درک عمیقی از فضا می‌دهد. تأثیر منفی رنگ سفید بر روی رنگ‌های گرم این است که باعث زیبایی و ظرافت آن‌ها می‌شود ولی انرژی و خلوص آن‌ها را پایین می‌آورد.

رنگ قهوه‌ای.
مثبت: جدی بودن، گرما، طبیعت، خاکی، قابلیت اطمینان، پشتیبانی.
منفی: عدم شوخ‌طبعی، سنگینی، عدم پختگی.

قهوه‌ای معمولاً از قرمز و زرد تشکیل‌شده است و درصد زیادی از آن سیاه است. درنتیجه، تأثیر بسزایی از جدی بودن رنگ سیاه برخوردار است، اما گرم‌تر و نرم‌تر است. این رنگ دارای خواص قرمز و زرد است. قهوه‌ای با زمین و جهان طبیعی ارتباط دارد. این‌یک رنگ مستحکم، قابل‌اعتماد است و بیشتر مردم آن را بی‌سروصدا پشتیبانی می‌کنند. مثبت‌تر از سیاه همیشه محبوب و پرطرفدار است. رنگی نوستالژی و نمایانگر کهنگی و قدمت است. البته بیشتر رنگی سرکوبگر است و نه حامی.
منبع: امیر پرینت