ماده 21 - در هر شهرستان که واحدهای صنفی با فعالیت های شغلی مشابه یا همگن وجود داشته باشد، افراد صنفی با رعایت این قانون مبادرت به تشکیل اتحادیه میکنند

تبصره 1 - اتحادیه دارای شخصیت حقوقی و غیرانتفاعی است و پس از ثبت در وزارت بازرگانی رسمیت مییابد

تبصره 2 - حدنصاب تعداد واحدهای صنفی برای تشکیل یک اتحادیه در کشور به شرح زیراست

الف - در تهران، 300 واحد

ب - در شهرستانهای با بیش از دو میلیون نفر جمعیت، 200 واحد

ج - در شهرستانهای دارای بیش از یک میلیون نفر و کمتر از دو میلیون نفر جمعیت، 150واحد

د - در شهرستانهای دارای بیش از پانصد هزار نفر و کمتر از یک میلیون نفرجمعیت 100 واحد

ه - در شهرستانهای با کمتر از پانصد هزار نفر جمعیت، 50 واحد

تبصره 3 - کمیسیون نظارت هر شهرستان موظف است ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون نسبت به ادغام اتحادیه هایی که تعداد واحدهای صنفی تحت پوشش آنها کمتر از نصابهای تعیین شده است، اقدام کند

تبصره 4 - اگر تشکیل اتحادیه واحد برای تمامی شهرها یا بخشهای هر شهرستان به تشخیص کمیسیون نظارت مرکز استان ممکن نباشد، شیوه اداره امور واحدهای صنفی آن شهرها یا بخشها تابع آئیننام های خواهد بود که به وسیله دبیرخانه هیأت عالی نظارت تهی هو به تصویب وزیر بازرگانی خواهد رسید

تبصره 5 - اگر تشکیل اتحادیه ای از واحدهای صنفی یک شهرستان، که تعدادشان به نصاب مقرر جهت تشکیل اتحادیه نرسیده است، به تشخیص کمیسیون نظارت مرکز استان لازم باشد

درصورت تصویب هیأت عالی نظارت، اتحادیه ای با همان تعداد واحدهای موجود تشکیل خواهد شد

تبصره 6 - اگر تشکیل اتحادیه ای در مرکز استان از واحدهای صنفی موجود ،در شهرستانهای همان استان به تشخیص کمیسیون نظارت مرکز استان لازم باشد در صورت تصویب هیأت عالی نظارت، اتحادیه ای در مرکز استان تشکیل خواهد شد. این اتحادیه همانند سایر اتحادیه های موضوع این ماده تلقی خواهد شد

تبصره 7 - اگر تشکیل اتحادیه ای از واحدهای صنفی سراسر کشور لازم باشد، با تأیید وزیر بازرگانی، اتحادیه کشوری تشکیل خواهد شد. این اتحادیه نیز مانند دیگر اتحادیه های موضوع این ماده خواهد بود

ماده 22 - اتحادیه ها توسط هیأت مدیره منتخب اعضای اتحادیه اداره میشوند .تعداد اعضای این هیأت پنج نفر اصلی و دو نفر علی البدل برای اتحادیه های دارای کمتر از هزار واحد صنفی عضو و هفت نفر اصلی و سه نفر علی البدل برای اتحادیه های دارای بیش از هزار واحد صنفی عضو خواهد بود

تبصره 1 - مدت خدمت و مسؤولیت اعضای هیأت مدیره اتحادیه ها از تاریخ انتخاب، چهار سال تمام خواهد بود. اعضای هیأت مدیره با رأی مخفی و مستقیم اعضا یا اتحادیه انتخاب میشوند. انتخاب مجدد افراد عضو هیأت مدیره در ادوار بعد بلامانع است

تبصره 2 - کمیسیون نظارت هر شهرستان موظف است شش ماه قبل از پایان هر دوره هیأت مدیره، مقدمات برگزاری انتخابات را فراهم آورد

تبصره 3 - انتخابات اتحادیه ها در دور اول با حضور حداقل یک سوم اعضاء و در دور دوم با حضور حداقل یک چهارم اعضاء رسمیت مییابد. در صورت برگزار نشدن انتخابات در دور دوم، تا انتخاب هیأت مدیره جدید، کمیسیون نظارت مکلف است با تشکیل هیأت سرپرستی از بین اعضای همان صنف، که توسط مجمع امور صنفی معرفی میگردند، افراد واجد شروط قانونی را برای اداره امور اتحادیه به طور موقت منصوب کند آئیننامه انتخابات اتحادیه ها توسط دبیرخانه هیأت عالی نظارت با نظرخواهی از مجامع امورصنفی مراکز استانها ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این قانون تهیه و به تصویب وزیر بازرگانی خواهد رسید

تبصره 4 - درصورتی که بر اثر استعفاء، عزل، فوت، بیماری، حجر یا محرومیت از حقوق اجتماعی عضو یا اعضائی از هیأت مدیره، با وجود جایگزینی اعضای علی البدل ،آن هیأت از نصاب این ماده خارج شود، کمیسیون نظارت مکلف است ظرف شش ماه نسبت به برگزاری انتخابات برای تعیین اعضای جایگزین اقدام کند. تا انجام انتخابات ،افرادی از اعضای همان صنف که واجد شروط قانونی برای اداره امور اتحادیه باشند ،توسط مجمع امور صنفی معرفی میگردند تا پس از تصویب کمیسیون نظارت، به عنوان اعضای جایگزین به عضویت اصلی یا علی البدل هیأت مدیره منصوب شوند. اگر کمتر ازدو سال از مدت مأموریت هیأت مدیره مانده باشد، مدت مأموریت اعضای جایگزین تا پایان مدت مأموریت هیأت مدیره ادامه خواهد یافت

تبصره 5 - افراد منصوب شده موضوع تبصر ههای ( 3 ) و (  4 ) این ماده دارای کلیه اختیارات، حقوق و تکالیف هیأت مدیره، به استثنای عضویت در هیأت رئیسه مجمع امورصنفی خواهند بود

ماده 23 - هیأت مدیره اتحادیه ها از میان خود یک نفر را به عنوان رئیس، یک نفر را به عنوان نایب رئیس، یک نفر را به عنوان بازرس، یک نفر را به عنوان خزانه دار و یک نفر را به عنوان دبیر انتخاب میکند. انتخاب مجدد این افراد بلامانع خواهد بود

رئیس هیأت مدیره علاوه بر دعوت از اعضاء، اداره جلسات و ابلاغ مصوبات، به عنوان نماینده اتحادیه در مجمع امور صنفی شهرستان نیز شناخته میشود. رئیس هیأت مدیره بالاترین مقام اجرائی اتحادیه محسوب میگردد. در غیاب رئیس، نایب رئیس وظایف و اختیارات وی را برعهده میگیرد

تبصره - در اتحادیه هائی که تعداد اعضای هیأت مدیره آن هفت نفر است، دو نفر نایب رئیس و دو نفر بازرس خواهند بود

ماده 24 - هیأت مدیره هر اتحادیه مکلف است از خدمات یک نفر، که دارای حداقل مدرک کارشناسی باشد، به صورت تمام وقت به عنوان مدیر اجرایی استفاده کند .در شهرستانهای دارای کمتر از یک میلیون نفر جمعیت، به کارگیری افراد دیپلمه به عنوان مدیر اجرایی، بلامانع است. مدیر اجرایی مجری مصوبات هیأت مدیره و منتخب آن است و با جایگزین شدن هیأت مدیره جدید مستعفی تلقی میگردد. استفاده از خدمات همان مدیر در ادوار بعد بلامانع است

ماده 25 - در صورت نیاز، کمیسیون نظارت مرکز استان بنا به درخواست اکثریت نسبی اتحادیه های صنفی شهرستانهای همان استان، با نظرخواهی از مجمع امور صنفی مرکز استان، نسبت به تشکیل مجمع استانی برای اتحادیه های آن استان اقدام خواهد کرد .این مجمع متشکل از نمایندگان هیأت مدیره اتحادیه های شهرستانها خواهد بود و به منظور تبادل نظر در خصوص مشکلات و امور صنفی، ارائه پیشنهاد و برقراری ارتباط و هماهنگی های لازم با مراجع و مراکز ذی ربط تشکیل میشود

تبصره - تعداد نمایندگان هر شهرستان به ازای هر پنج اتحادیه یک نفر خواهد بود که با رأی رؤسای اتحادیه ها انتخاب خواهند شد. مدت مأموریت اعضای هیأت مدیره مجمع استانی دو سال است

ماده 26 - هرگاه شخصی بخواهد فعالیتی صنفی را آغاز کند، ابتدا باید به اتحادیه ذی ربط مراجعه و تقاضای کتبی خود را تسلیم و رسید دریافت دارد. اتحادیه مکلف است در چارچوب مقررات نظر خود را مبنی بر رد یا قبول تقاضا حداکثر ظرف پانزده روز با احتساب ایام غیر تعطیل رسمی به صورت کتبی به متقاضی اعلام کند. عدم اعلام نظر در مدت یاد شده به منزله پذیرش تقاضا محسوب میگردد. در صورت قبول تقاضا

توسط اتحادیه، متقاضی باید از آن تاریخ ظرف حداکثر سه ماه مدارک مورد نیاز اتحادیه را تکمیل کند و به اتحادیه تسلیم دارد. درغیر این صورت متقاضی جدید محسوب خواهد گردید .اتحادیه موظف است پس از دریافت تمام مدارک لازم و با رعایت ضوابط، ظرف پانزده روز نسبت به صدور پروانه کسب و تسلیم آن به متقاضی اقدام کند. همچنین متقاضی پروانه کسب موظف است از تاریخ دریافت پروانه کسب ظرف شش ماه نسبت به افتتاح محل کسب اقدام کند

تبصره 1 - چنانچه اتحادیه درخواست متقاضی پروانه کسب را رد کند یا از صدور پروانه کسب استنکاف ورزد، باید مراتب را با ذکر دلیل مستند به طور کتبی به متقاضی اعلام کند. در صورتی که متقاضی به آن معترض باشد، میتواند اعتراض کتبی خود را ظرف بیست روز از تاریخ دریافت پاسخ به مجمع امور صنفی ذی ربط تسلیم دارد مجمع امور صنفی مکلف است طی پانزده روز به اعتراض متقاضی رسیدگی و نظرنهائی خود را برای اجرا به اتحادیه مربوط اعلم کند 

تبصره 2 - در صورتی که اتحادیه یا متقاضی به نظر مجمع امور صنفی معترض باشند میتوانند ظرف بیست روز از زمان ابلاغ نظر مجمع امور صنفی اعتراض خود را نسبت به نظر مجمع مذکور به کمیسیون نظارت منعکس کنند. کمیسیون نظارت مکل فاست ظرف یک ماه نظر خود را اعلم دارد. نظر کمیسیون نظارت در این مورد معتبر و قابل اجرا است، مگر آن که هیأت عالی نظارت نظر کمیسیون نظارت را ظرف یک ماه پس از دریافت اعتراض، نقض کند. در این صورت نظر هیأت عالی نظارت قطعی و لازمالجراء است. در صورت اعتراض هر .یک از طرفین میتوانند به مراجع ذی صلح قضایی مراجعه کنند

تبصره 3 - برای صنوفی که تعداد آنها به حد نصاب نرسیده است، یا فاقد اتحادیه هستند، پروانه کسب از طریق اتحادیه همگن، بنا به تشخیص کمیسیون نظارت.صادر خواهد شد

تبصره 4 - واحدهای صنفی که به عنوان آلینده یا مزاحم نقل مکان داده میشوند ،همچنان عضو اتحادی های که بوده اند خواهند ماند، حتی اگر در محدوده .جغرافیائی جدیدی قرار گیرند

ماده 27 - محل دایر شده به وسیله هر شخص حقیقی یا حقوقی که پروانه کسب دائم یا از طریق نیروی انتظامی پلمب موقت برای آن صادر نشده باشد، با اعلام اتحادیه رأسا میگردد

تبصره 1 - قبل از پلمب محل دایر شده، از ده تا بیست روز به دایرکننده مهلت.داده میشود تا کالا های موجود در محل را تخلیه کند

تبصره 2 - کسانی که پلمب یا لک و مهر محل های تعطیل شده در اجرای این قانون را،بشکنند و محل های مزبور را به نحوی از انحاء برای کسب مورد استفاده قرار دهند.به مجازات های مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد

تبصره 3 - پرداخت عوارض توسط اشخاص موضوع این ماده موجب احراز هیچ یک از حقوق صنفی نخواهد شد

ماده 28 - واحد صنفی تنها در موارد زیر پس از گذرانیدن مراحل مندرج در آئیننام های که به تصویب وزیر بازرگانی خواهد رسید، به طور موقت از یک هفته: تا شش ماه تعطیل میگردد

الف - اشتغال به شغل یا مشاغل دیگر در محل کسب، غیر از آنچه در پروانه کسب قیدگردیده یا کمیسیون نظارت مجاز شمرده است

ب - تعطیل محل کسب بدون دلیل موجه حداقل به مدت پانزده روز برای آن دسته از صنوفی که به تشخیص هیأت عالی نظارت موجب عسر و حرج برای مصرف کننده میشود. تبصره - تشخیص موجه بودن دلیل با مجمع امور صنفی است

ج - عدم پرداخت حق عضویت به اتحادیه براساس ضوابطی که در آئیننامه مصوب کمیسیون.نظارت تعیین شده است

د - عدم اجرای مصوبات و دستورات قانونی هیأت عالی و کمیسیون نظارت که به وسیله. اتحادیه ها به واحدهای صنفی ابلاغ شده است. تبصره - تشخیص عدم اجرا بر عهده مجمع امور صنفی است

ه - عدم اجرای تکالیف واحدهای صنفی به موجب این قانوناز طریق نیرو یانتظامی به ‚ تبصره 1 - تعطیل موقت واحد صنفی با اعلم اتحادیه، رأسا.عمل م یآید

تبصره 2 - هر فرد صنفی که واحد کسب وی تعطیل میشود میتواند به کمیسیون نظارت شکایت کند. نظر کمیسیون نظارت که حداکثر ظرف دو هفته اعلام خواهد شد ،لازم الاجراء.است. در صورت اعتراض فرد صنفی میتواند به مراجع ذی صلح قضایی مراجعه کند

تبصره 3 - جبران خسارات وارد شده به واحد صنفی دراثر تعطیل غیرموجه با مجوز.اتحادیه یا مراجع دیگر، به استناد نظر کمیسیون نظارت، برعهده دستور دهند هاست

ماده 29 - اتحادیه ها میتوانند وصول مالیات، عوارض و هزینه خدمات وزارتخانه ها شهرداریها و سازمانهای وابسته به دولت را طبق مقررات و قوانین جاری عهده دار شوند و مبالغ وصول شده بابت مالیات، عوارض یا هزینه خدمات را ظرفی که فته به حساب قانونی دستگاه مربوطه واریز کنند. مبلغ کارمزد توافق شده از سوی طرف توافق به حساب اتحادیه ها واریز میگردد

ماده 30 - وظایف و اختیارات اتحادیه ها عبارت است از

الف - ارائه پیشنهاد برای تهیه، تنظیم یا تغییر ضوابط صدور پروانه کسب وانواع پروانه های لازم برای مشاغل، به مجمع امور صنفی

ب - اجرای مصوبات و بخشنامه های هیأت عالی نظارت و کمیسیون نظارت که در چارچوب این قانون به اتحادیه ها ابلاغ میگردد

تبصره - مجمع امور صنفی موظف است مصوبات و بخشنامه های هیأت عالی نظارت و کمیسیون نظارت را ظرف پنج روز از تاریخ دریافت به اتحادیه ها ابلاغ کند. پس ازانقضای این مهلت، دبیرخانه هیأت عالی نظارت و کمیسیون نظارت میتوانند بی واسطه مصوبات و بخشنامه های خود را به اتحادیه ها برای اجرا ابلاغ کنند

ج - ارائه پیشنهاد درباره امور اصناف به مجمع امور صنفی

د - صدور پروانه کسب با دریافت تقاضا و مدارک متقاضیان با رعایت قوانین ومقررات مربوط

ه - ابطال پروانه کسب و تعطیل محل کسب طبق مقررات این قانون و اعلام آن

ب -کمیسیون نظارت و جلوگیری از ادامه فعالیت واحدهای صنفی که بدون پروانه کسب دایر میشوند یا پروانه آنها به عللی باطل میگردد

و - تنظیم بودجه سال بعد و تسلیم آن تا آخر دی ماه هر سال به مجمع امور صنفی جهت رسیدگی و تصویب

ز - تنظیم ترازنامه سالانه و تسلیم آن تا پایان خرداد ماه هر سال به مجمع امورصنفی برای رسیدگی و تصویب

ح - ایجاد تسهیلات لازم برای آموزشهای مورد نیاز افراد صنفی به طور مستقل یا با کمک سازمانهای دولتی یا غیردولتی

ط - تشکیل کمیسیونهای رسیدگی به شکایات، حل اختلاف، بازرسی واحدهای صنفی، فنی و آموزشی و کمیسیونهای دیگر مصوب هیأت عالی نظارت

تبصره 1 - اعضای کمیسیونهای مذکور بین سه تا پنج نفرند که از میان اعضای دارای پروانه کسب به پیشنهاد اتحادیه و تصویب مجمع امور صنفی ذی ربط تعیین میشوند

تبصره 2 - آئیننامه اجرایی این بند توسط دبیرخانه هیأت عالی نظارت و مجامع امور صنفی مراکز استانها تهیه و به تصویب وزیر بازرگانی خواهد رسید

تبصره 3 - در صورت بروز اختلاف صنفی بین افراد صنفی و اتحادیه، مراتب به مجمع امور صنفی جهت رسیدگی و صدور رأی ارجاع میشود. طرف معترض نسبت به رأی صادر شده

می تواند ظرف بیست روز اعتراض خود را به کمیسیون نظارت تسلی مدارد. نظر کمیسیون نظارت قطعی و لز مالجراء خواهد بود. درصورت اعتراض هر یک ا زطرفین م یتوانند به مراجع ذی صلح قضایی مراجعه کنند

ی - وصول مالیات، عوارض و هزینه خدمات به نمایندگی از طرف وزارتخانه ها ،شهرداریها و سازمانهای وابسته به دولت

ک - هماهنگی با شهرداری و شورای شهر به منظور ایجاد شهرک های صنفی و تمرکز تدریجی کالاها و معاملات عمده فروشی در میادین و مراکز معین شهری متناسب با احتیاجات شهر طبق مقررات و ضوابطی که به تصویب کمیسیون نظارت برسد

ل - ارائه پیشنهاد به منظور تعیین نرخ کال و خدمات، حدود صنفی، تعدا دواحدهای صنفی مورد نیاز در هر سال جهت صدور پروانه کسب به مجمع امور صنف یجهت رسیدگی وتصویب کمیسیون نظارت

م - سایر مواردی که در این قانون پیش بینی شده است

تبصره - در بخشها و شهرهای تابعه مرکز شهرستان که بنا به اعلام اتحادیه ها و تصویب هیأت عالی نظارت انجام خدمات صنفی ازطریق اتحادیه مقدور نمی باشد .ادارات دولتی، شهرداری ها، سازمانهای وابسته حسب مورد مجاز به انجام خدمات مذکور می باشند

ماده 31 - منابع مالی هر اتحادیه عبارتند از

الف - حق عضویت افراد صنفی در اتحادیه

ب - وجوه دریافتی در ازای ارائه خدمات اعم از فنی و آموزشی به اعضای صنف

ج - کمکهای دریافتی از اشخاص حقیقی یا حقوقی

د - کارمزد وصول مالیات، عوارض و هزینه خدمات وزارتخانه ها، شهرداری ها وسازمانهای وابسته به دولت

تبصره 1 - میزان و نحوه وصول وجوه موضوع این ماده متناسب با وضعیت اتحادیه، نوع در چارچوب آئیننامه ای مجاز خواهد بود که به پیشنهاد‚ و انحصارا‚ شغل و شهر، صرفا مجامع امور صنفی مراکز استانها به تصویب وزیر بازرگانی خواهد رسید

تبصره 2 - اتحادیه ها موظفند بیست درصد ( 20 %) مبالغ دریافتی به موجب این ماده را به حساب مجمع امور صنفی واریز کنند